【中華百科全書●三民主義●心理建設】
本帖最後由 楊籍富 於 2012-12-2 19:56 編輯 <br /><br /><P align=center><STRONG><FONT size=5>【<FONT color=red>中華百科全書●三民主義●心理建設</FONT>】</FONT></STRONG></P> <P><STRONG>心理建設與物質建設,乃是相對待的名詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>意在建設人類心理也,心理建設有廣狹二義:廣義心理建設,係指一切有關人類心理上、思想上、精神上的建設;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>狹義心理建設則專指國父手著之「孫文學說」-知難行易學說而言。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>尚書說命篇記傅說對殷高宗之言:「匪知之艱,行之維艱。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>意在鼓勵高宗力行實踐其所知道的為政之道。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>不幸後人誤會為知易行難,日久養成畏難苟安心理,影饗民族文化發展,妨礙革命事業進行。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>國父乃創發知難行易學說,以破此心理大敵。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>因為「此敵之威力,則不惟能奪吾人之志,且足以迷億兆人之心也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>他指出:「夫國者人之積也,人者心之器也。</STRONG><STRONG>而國事者,一人群心理之現象也。</STRONG><STRONG>是故政治之隆污,係乎人心之振靡。</STRONG><STRONG>吾心信其可行,則移山填海之難,終有成功之日;</STRONG><STRONG>吾心信其不可行,則反掌折枝之易,亦無收效之期也。</STRONG><STRONG>心之為用大矣哉!」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>「故先作學說,以破此心理之大敵,而出國人之思想於迷津。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孫文學說計八章,首四章舉證說明知難行易學理,第五章知行總論,論知難行易之理。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>將人類歷史縱分為三時期:由草昧進文明為不知而行時期;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>由文明再進文明為行而後知時期;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>科學昌明為知而後行時期。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>將人類智慧橫分為三系列:先知先覺創造發明家;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>後知後覺倣效推行宣傳家;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>不知不覺竭力樂成實行家。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>第六章能知必能行,指出革命建設工作之不成,非由於不能,乃由於不知。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>科學昌明以後,先求其知,而後「從知識而構成意像,從意像而生出條理,本條理而籌備計畫,按計畫而實用功夫。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>第七章不知亦能行,他以為人類進化以不知而行為必要門徑,科學未發明以前,凡創造事物,不必一定先求其知,往往是不知而行。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>科學發明以後,雖可先知後行,但事業成功,仍以不知而行居多。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>第八章有志竟成,述革命史實,雖經十次失敗,但既立定志向,則勇往直前,終達目的,以此史實說明有志竟成原理。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>整個學說重點,著落在一個行字上,意在勉人力行實踐,而不必畏難苟安。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孫文學說所舉十證,咸從科學觀點說明知難行易之理。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>一、以飲食為證:身內飲食,人人能行,而終身不知其道。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>身外食物,人人習之,而全國不明其理。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>知其然不知其所以然。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然而飯食一事,嬰兒一出母胎,即能行之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>二、以用錢為證:錢幣為百貨中準,交易中介,價格標準。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>人人會用錢,但知其理者,能有幾人?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>人之生死禍福,悲喜憂樂,幾全為金錢所支配,金錢萬能觀念雖深入人心,但對錢之本質、變遷,與沿革等等,知之者則更少矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>三、以作文為證:文字為思想傳授中介,有史以來,能紀翔實歷史而無間斷者,惟吾國文字所獨有。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>學者如「能用古人而不為古人所惑,能役古人而不為古人所奴,則載籍皆似為我調查,而使古人為我書記。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>中國文學家能為文而不知文法與理則學,「欲知文章之所當然,則必自文法之學始;</STRONG><STRONG>欲知其所以然,則必自文理之學始。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>「凡稍涉獵乎邏輯者,莫不知此為諸學諸事之規則,為思想行為之門徑也。</STRONG><STRONG>人類由之而不知其道者眾矣,而中國則至今尚未有其名,吾以為當譯之為理則者也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>「惟人類之稟賦,其方寸自具有理則之感覺,故能文之士,研精構思,而作成不朽之文章,則無不暗合於理則者,而叩其造詣之道,則彼亦不自知其何由也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>四、以建屋為證:中國建屋式樣,自成一系,與希臘、羅馬並駕齊驅。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然其建築原理,普通人固不知之,即工程設計人員,亦未盡知。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>建築學直至中外交通,方始輸入,於此固可證明知難行易之理:亦可證明不知亦能行之說。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>而外國建築物,則皆根據建築學建造,是足以證明知而後行之說。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>五、以造船為證:施工造船不難,難在繪圖設計,鄭和不懂造船學,又無科學知識以助計畫,竟能於十四個月裏建造六十四艘大海舶,積量四、五千噸,載運二萬八千餘人。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>第一次世界大戰,美國預定一年內造船四百萬噸,動員全部工人及時而成。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>但其有科學知識可憑藉,乃知而後行之事例也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>六、以築城為證:秦築長城禦匈奴,長達五千四百四十里。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>蒙恬不懂工程學,乃為需要所迫,完成艱鉅工程,安定國家二千餘年國防。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>第一次大戰戰場上戰壕長達四萬餘里,然此尚是知而後行為之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>長城之興築,則為不知亦能行之實例也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>七、以開河為證:運河貫通南北,長三千四百餘里,此艱鉅開鑿工程,一舉而完成之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>蓋為需要所迫,「莫之為而為,莫之致而致。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故成功多出於不覺。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>近之如蘇黎士運河及巴拿馬運河,均科學昌明以後事,其間猶有巴拿馬運河遭遇毒蚊襲擊中途停工史實,直至美人究得真象,先滅毒蚊,再行開工,方告成功。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>行易知難之說,又獲實例證明矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>八、以電學為證:古人視雷電為神明,一旦明其理,則予控制運用。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>學理充實,知識正確,乃本此知識製造電器、毫無困難。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>器成之後,施諸實用,更不覺難。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今日用電,人人所能,一無所難。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>所難者,以前研究發明之人。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>學識之關既過,則製造也、製配也、應用也,雖至愚之人,亦能行之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>人類生活,乃隨電學而大增進矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>九、以化學為證:做豆腐、燒煉術、製陶器、製瓷器,均化學也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>但行之而不知其道,用之而不知其理。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>現今歐美應用化學製造之瓷器,仍不能與我瓷器相媲美。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>豆腐也,醬油也,西人起初疑為不衛生,經化學分析,方知其為高度營養品。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>可是我國食用數千年,何嘗如其製造原理及其營養成分乎?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>十、以進化為證:自然進化之理,數千年莫知其道。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>一經學者研究發明,恍然大悟。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>「孫文學說」中將進化分為物質進化、物種進化與夫人類進化三時期。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>物質進化以太極為起源,地球為目的;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>物種進化以生元為起源,人類為目的;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>人類進化以人性為起源,大同為目的。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>進化學說,亦為知難行易強有力之證明。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>十證結尾處,以孔子「民可使由之,不可使知之。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>證實古人亦嘗見及。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>他如孟子「行之而不著焉,習矣而不察焉,終身由之而不知其道者眾矣!」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>以及商鞅「民可以樂成,難與慮始!」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>可以知道「行之非艱,知之維艱。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>實古聖先賢所遺傳之學說也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>(蔣一安)</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>引用:<A href="http://ap6.pccu.edu.tw/Encyclopedia/data.asp?id=365" target=_blank>http://ap6.pccu.edu.tw/Encyclopedia/data.asp?id=365</A>
頁:
[1]